Ayak Üşümesi Neden Olur? Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Soğuk havalarda veya uzun süre hareketsiz kaldığımızda ortaya çıkabilen doğal bir durum olsa da ayak üşümesi, kronik hale geldiğinde bir sağlık sorununun işareti olabilir. Vücut, ısıyı dengede tutmak için kan dolaşımını düzenler ve öncelikli olarak hayati organlara yönlendirir. Ancak dolaşım bozuklukları, sinir hasarı, hormonal değişiklikler veya kronik hastalıklar ayakların sürekli olarak üşümesine neden olabilir. Özellikle diyabet, anemi, hipotirodi ve damar hastalıkları gibi durumlar ayaklarda soğukluk hissinin sürekli hale gelmesine yol açabilir.

Ayak Üşümesi Nedir?

Ayaklarda sürekli veya aralıklı olarak hissedilen soğukluk hissidir. Normalde vücut sıcaklığı 36-37°C arasında değişir ve kan dolaşımı sayesinde vücut ısısı dengelenir. Ancak bazı durumlarda ayaklara yeterli kan gitmediğinde veya sinir sistemi normal şekilde çalışmadığında ayaklarda sürekli bir üşüme hissi meydana gelir. Bu durum sadece dış ortamın soğuk olmasıyla ilgili olmayabilir. Bazı sağlık sorunları, damar tıkanıklıkları, nörolojik hastalıklar ve hormonal dengesizlikler ayak üşümesine yol açabilir. Eğer ayaklarda üşüme hissi uzun süre devam ediyorsa beraberinde morarma, uyuşma, karıncalanma veya ağrı gibi belirtiler görülüyorsa bir doktora başvurmak gerekir.

Ayak Üşümesi Neden Olur?

Çoğu zaman mekanın soğuk olması nedeniyle oluşur. Ancak bazen kan dolaşımı bozuklukları, sinir sistemi hastalıkları veya metabolik dengesizlikler de ayaş üşümesine neden olabilir.. Vücut, öncelikli olarak hayati organlara kan göndermeye odaklandığında ayaklara giden kan akışı azalabilir. Bu durum soğukluk hissine neden olabilir.

Ayak Üşümesi Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Vücutta dolaşım, sinir sistemi veya hormonal denge ile ilgili bir sorunun belirtisi olabilir. Sürekli ve kronik hale gelen ayak üşümesi, özellikle kan dolaşımının yavaşlaması, sinir hasarı veya metabolik rahatsızlıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Eğer üşüme hissine karıncalanma, uyuşma, morarma, ağrı veya his kaybı gibi ek semptomlar eşlik ediyorsa, bu durum daha ciddi bir sağlık probleminin habercisi olabilir. Ayak üşümesine neden olabilecek hastalıklar şunlardır:

Periferik Arter Hastalığı (Damar Tıkanıklığı): Damarların daralması veya tıkanması nedeniyle ayaklara yeterli kan akışı sağlanamaz. Bu da ayakların sürekli soğuk olmasına yol açabilir.
Diyabetik Nöropati (Diyabet Kaynaklı Sinir Hasarı): Yüksek kan şekeri seviyeleri sinirlere zarar vererek ayaklarda üşüme, karıncalanma ve uyuşma gibi belirtilere neden olabilir.
Hipotiroidi: Tiroid hormonlarının yetersiz üretimi metabolizmayı yavaşlatır, bu da vücut ısısının düşmesine ve özellikle el ve ayaklarda üşümeye yol açar.
Raynaud Hastalığı: Soğuk hava veya stres nedeniyle küçük kan damarları daralarak kan akışını kısıtlar. Bu durum özellikle el ve ayaklarda aşırı üşüme, morarma ve beyazlaşma ile kendini gösterir.
Anemi (Kansızlık): Demir eksikliği, B12 veya folik asit eksikliği nedeniyle kanın oksijen taşıma kapasitesi azalır, bu da ayak üşümesine neden olabilir.
Multipl Skleroz: (MS): Sinir sistemi hastalıkları, ayaklarda soğukluk hissiyle birlikte uyuşma ve güçsüzlük gibi belirtilere yol açabilir.
Düşük Tansiyon: Kan basıncının düşük olması, vücudun uç bölgelerine (eller ve ayaklar) yeterince kan gitmesini engelleyerek üşüme hissine neden olabilir.
Sinir Sıkışması (Siyatik veya Periferik Nöropati): Omurilik veya sinirlerde oluşan sıkışmalar, ayaklara giden sinir sinyallerini etkileyerek üşüme ve his kaybına neden olabilir.

Ayak üşümesi sürekli hale geldiyse ve günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu nedenle kan testleri, tiroid fonksiyon testleri, damar görüntüleme ve nörolojik değerlendirme gibi tetkiklerle nedeninin araştırılması önemlidir.

Ayak Üşümesi Belirtileri

Ayak üşümesi, sadece soğuk hissetmekten ibaret değildir. Bir sağlık sorunu olup olmadığını anlamak için üşümeye eşlik eden diğer belirtileri de değerlendirmek gerekir. Ayak üşümesi bazen geçici bir durum olabilir. Bazı vakalarda kan dolaşımı, sinir sistemi veya metabolizmayla ilgili ciddi hastalıkların bir göstergesi olabilir. Hastalık sebebiyle ayak üşümesine eşlik eden belirtiler şunlardır:

Ayakların sürekli soğuk olması ve ısınmakta zorlanması.
Ayaklarda uyuşma veya karıncalanma hissi.
Ayakların soluk, morumsu veya mavi renkte görünmesi (dolaşım bozukluğu belirtisi olabilir).
El ve ayaklarda soğuğa karşı aşırı hassasiyet.
Ayak tabanlarında yanma hissi veya batma hissi (diyabetik nöropati belirtisi olabilir).
Ayak derisinde kuruluk ve çatlaklar oluşması.
Ayaklarda his kaybı veya güçsüzlük hissi.
Bacaklarda kramp veya ağrı hissi, özellikle uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra.
Tırnaklarda kırılganlık ve ciltte incelme (anemi veya dolaşım bozukluğu belirtisi olabilir).
Gece uyurken ayakların üşümesi ve battaniye altında bile ısınmaması.

Ayak Üşümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Doktor, ayak üşümesinin ne kadar süredir devam ettiğini, hangi durumlarda arttığını ve eşlik eden belirtileri sorgular. Özellikle morarma, uyuşma, karıncalanma veya ağrı gibi ek semptomlar varsa detaylı tetkikler yapılır. Teşhis için kullanılan testler şunlardır:

Kan Testleri: Anemi, tiroid hastalıkları, diyabet ve vitamin eksikliklerini tespit etmek için yapılır.
Doppler Ultrasonografi: Kan dolaşımını değerlendirmek ve damar tıkanıklıklarını tespit etmek için kullanılır.
Elektromiyografi (EMG): Sinir fonksiyonlarını ölçerek periferik nöropati veya sinir sıkışması olup olmadığını belirler.
Tansiyon Ölçümü: Düşük tansiyon veya dolaşım bozukluğu olup olmadığını anlamak için yapılır.
Tiroid Fonksiyon Testleri: Hipotiroidi olup olmadığını kontrol etmek için uygulanır.
Şeker Yükleme Testi (Glukoz Tolerans Testi): Diyabet kaynaklı sinir hasarı olup olmadığını anlamak için yapılır.
Raynaud Testi: Soğuk ortama maruz kalındığında damarların nasıl tepki verdiğini inceleyerek Raynaud hastalığını tespit etmeye yardımcı olur.

Ayak Üşümesi Tedavisi

Eğer üşüme geçici bir durumdan kaynaklanıyorsa hareket etmek, sıcak tutan giysiler giymek ve kan dolaşımını artırıcı yöntemler uygulamak yeterli olabilir. Ancak kronik ve sürekli hale gelen ayak üşümesi için yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal yöntemler uygulanabilir. Dolaşımı artırmak için düzenli egzersiz yapmak, yürüyüş ve hafif tempolu hareketlerle bacak ve ayak kaslarını çalıştırmak kan akışını hızlandırabilir. Sıcak suyla ayak banyosu yapmak veya masaj uygulamak, ayaklara kan akışını artırarak üşümeyi hafifletebilir. Beslenme düzeninde demir, B12 ve magnezyum içeren gıdalara yer vermek dolaşım sistemini destekleyebilir. Eğer ayak üşümesine sinir hasarı, tiroid problemleri veya damar tıkanıklığı gibi bir durum neden oluyorsa, tedavi bu hastalıklara yönelik olarak planlanmalıdır.

Ayak Üşümesi Durumunda Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?

Ayak üşümesi geçici bir durum olabilir. Eğer ayaklarda üşüme hissi sürekli hale gelmişse ve ek belirtiler eşlik ediyorsa doktora görünmelisiniz. Özellikle ayak üşümesi sürekli devam ediyor ve geçmiyorsa, üşümeye uyuşma, karıncalanma, morarma veya renk değişiklikleri eşlik ediyorsa, yürümede zorlanma, his kaybı veya ayaklarda zayıflık hissi varsa, el ve ayaklarda aniden başlayan aşırı soğukluk hissi oluşuyorsa, tırnaklarda ve ciltte kuruluk, çatlama ve iyileşmeyen yaralar oluşuyorsa, dolaşım bozukluğu, diyabet, tiroid hastalığı veya sinir hasarı gibi tanısı konmuş bir hastalığınız varsa doktora görünmeyi ihmal etmeyin.

Son güncellenme tarihi: 04 Mart 2025

Yayınlanma tarihi: 04 Mart 2025

Anadolu Sağlık Merkezi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

İlgili Tıbbi Birim

İç Hastalıkları (Dahiliye) Tıbbi Birim İncele

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Bölüm Doktorları

Randevu Al Profili Gör

Randevu Al Profili Gör

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

19 Ağustos 2023 Cumartesi

6 dk

Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?

Ayak Üşümesi Neden Olur? Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Ayak Üşümesi Nedir?

Ayak Üşümesi Neden Olur?

Ayak Üşümesi Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Ayak Üşümesi Belirtileri

Ayak Üşümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Ayak Üşümesi Tedavisi

Ayak Üşümesi Durumunda Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?

Prof. Dr. Cihan Top

Prof. Dr. Çağatay Öktenli

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Doç. Dr. Enes M. Atasoyu

Uzm. Dr. Ahmed M.A. Abuassba

Uzm. Dr. Ali İhsan Aker

Uzm. Dr. Eyyüp Kenan Özok

Uzm. Dr. Fatih Bünül

Uzm. Dr. Kazım Turan

Uzm. Dr. Sebahattin Erten

Uzm. Dr. Zahide Karaca

Prof. Dr. Cihan Top

Prof. Dr. Çağatay Öktenli

Prof. Dr. Zülfikar Polat

Doç. Dr. Enes M. Atasoyu

Uzm. Dr. Ahmed M.A. Abuassba

Uzm. Dr. Ali İhsan Aker

Uzm. Dr. Eyyüp Kenan Özok

Uzm. Dr. Fatih Bünül

Uzm. Dr. Kazım Turan

Uzm. Dr. Sebahattin Erten

Uzm. Dr. Zahide Karaca

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

İç Hastalıkları (Dahiliye)