Trombosit, kanda pıhtı oluşturan ve kanamayı durduran veya engelleyen küçük, renksiz hücre parçalarıdır. Kemiklerin içindeki süngerimsi doku olan kemik iliğinde üretilir. Kemik iliği, kırmızı kan hücrelerine, beyaz kan hücrelerine ve trombositlere dönüşen kök hücreleri içerir. Trombosit kanamayı kontrol eder. Bu nedenle organ nakli gibi ameliyatlardan sağ çıkmak ve kanser, kronik hastalıklar ve travmatik yaralanmalarla savaşmak için önemlidir. Trombosit sayımı da kandaki trombosit sayısını ölçen bir testtir. Çok az trombosit; kanser, enfeksiyon veya diğer sağlık sorunlarının bir işareti olabilir. Çok fazla trombosit, kan pıhtısı veya felç riski altına sokar. Tek bir kan damlasında on binlerce trombosit vardır.
Trombositler, vücudun kanamayı durdurmak için pıhtı oluşturmasına yardımcı olan küçük kan hücreleridir. Kan hücrelerinin en küçüğü olan trombositler yalnızca mikroskop altında görülebilir. Aktif olmayan formlarında kelimenin tam anlamıyla küçük tabaklar şeklindedir. Kan damarlarından biri hasar görürse trombositlere sinyaller gider. Trombositler daha sonra hasar bölgesine koşar. Hasarı onarmak için bir tıkaç (pıhtı) oluşturur. Hasarlı bir kan damarının yüzeyine yayılarak kanamayı durdurma sürecine yapışma denir. Bunun nedeni, trombositlerin yaralanma bölgesine ulaştığında birbirlerine yapışmalarına yardımcı olan yapışkan dokunaçlar geliştirmeleridir. Ayrıca daha fazla trombosit çekmek için kimyasal sinyaller gönderirler. Ek trombositler, kümeleşme adı verilen bir süreçte pıhtının üzerine yığılır.
Trombositler, beyaz ve kırmızı kan hücrelerle birlikte kemik iliğinde üretilir. Üretilip kan dolaşımınıza karıştığında 8 ila 10 gün yaşar. Bir mikroskop altında, bir trombosit küçük bir plaka gibi görünür. Doktorunuz, kemik iliğinin doğru sayıda trombosit üretip üretmediğini öğrenmek için tam kan sayımı (CBC) adı verilen bir kan testi yapabilir.
Normal trombosit sayısı, mikrolitre kan başına 150.000 ila 450.000 trombosit arasındadır. 450.000'den fazla trombosite sahip olmak trombositoz adı verilen bir durumdur. 150.000'den az olması ise trombositopeni olarak bilinir. Trombosit sayınızı, tam kan sayımı (CBC) adı verilen rutin bir kan testinden alabilirsiniz. Trombosit sayınız 10.000 ila 20.000'in altına düşerse kendiliğinden kanama riskiniz gelişir. Trombosit sayısı 50.000'in altında olduğu durumda herhangi bir yerde kesik veya morarma yaşanırsa kanamanın daha ciddi olma olasılığı yüksektir. Bazı kişilerde çok fazla trombosit üretilir. Trombosit sayıları 500.000'den 1 milyondan fazlaya kadar çıkabilir.
Yeterli trombositiniz olmadığında buna trombositopeni denir. Semptomlar arasında kolay morarma ve diş etlerinden, burundan sık kanama bulunur. Vücudunuzun trombosit üretmesini engelleyen bir şey olduğunda trombosit sayınız düşer.
Trombosit sayısının düşük olması morarmaya ve aşırı kanamaya yol açabilir. Trombositopeni durumunda, kemik iliğiniz çok az trombosit üretir. Trombosit sayınız çok düşerse, morarma şeklinde cilt altında kanama meydana gelebilir. Bunun yanı sıra iç kanama görüşebilir. Kanamayı durdurmayan bir kesikten veya burun kanamasından dolayı vücudun dışında meydana gelebilir. Trombositopeni birçok şeyden kaynaklanabilir. Bunlara çeşitli ilaçlar, kanser, karaciğer hastalığı, gebelik, enfeksiyonlar ve anormal bir bağışıklık sistemi dahildir. Trombosit düşüklüğünün sebepleri şöyle sıralanabilir:
Trombosit sayınız çok düşükse (trombositopeni), bir yarayı pıhtılaştırmak için yeterli trombositiniz olmaz. Bir yaralanma durumunda, çok fazla kanayabilir ve durdurmak zor olabilir. Düşük trombosit sayısı aşırı kan kaybına, kanamaya ve iç kanamaya yol açabilir. Bu da yaşamı tehdit edebilir.
Vücudunuzun içinde ve cildinizin altında yeterli trombosit olmaması sonucu oluşan şiddetli kanama vakaları, immün trombositopeni (ITP) adı verilen bir kanama bozukluğudur. Bu durum, cildinizde döküntüye benzeyen küçük kırmızı ve mor noktalara (peteşi) ve cildinizin altındaki kan damarlarından kaynaklanan morluklara neden olur. Trombosit düşüklüğü belirtileri aşağıda listelenmiştir:
Trombosit yüksekliği; esansiyel trombositemi veya ikincil trombositoz riskine işaret eder. Esansiyel trombositemi durumunda kemik iliğiniz çok fazla trombosit üretir. Bu duruma sahip kişilerde trombosit sayısı 1 milyondan fazla olabilir. Bu da trombositlerin pıhtı oluşturarak kullanılması veya trombositlerin düzgün çalışmaması nedeniyle kanamaya yol açabilir. Diğer semptomlar arasında beyne veya kalbe kan akışını engelleyen kan pıhtıları yer alabilir.
Daha yaygın olarak görülen ikincil trombositoz ise çok fazla trombositin neden olduğu başka bir durumdur. Kemik iliği sorunu nedeniyle oluşmaz. Bunun yerine, başka bir hastalık veya durum kemik iliğini daha fazla trombosit üretmesi için uyarır. Nedenleri arasında enfeksiyon, anemi, iltihaplanma, bazı kanser türleri ve ilaçlara karşı reaksiyonlar bulunur. Semptomlar genellikle ciddi değildir. İkincil trombositozu olan kişilerde kan pıhtısı ve kanama riski, esansiyel trombositemi olanlara göre daha düşüktür. Diğer durum düzeldiğinde trombosit sayısı normale döner.
Trombosit yüksekliği durumunda trombositler birbirine yapışabilir. Kan damarlarınızda gereksiz pıhtılaşma görülebilir. Kan pıhtıları da kalp krizi ve felce yol açabilir. Trombosit yüksekliği nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Semptomlar olduğunda, tedavi edilmezse kalp krizi ve felce yol açabilen kollarda ve bacaklarda kendiliğinden oluşan kan pıhtıları görülür. Şiddetli vakalarda, hastanın trombosit aferezi adı verilen bir prosedüre girmesi gerekebilir. Bu, kanı alarak, trombositleri ayırarak ve kırmızı kan hücrelerini vücuda geri döndürerek trombosit sayısını düşürür. Trombosit yüksekliği aşağıdaki belirtilerle görülür:
Kan trombosit sayınız çok yüksekse doktorunuz, sağlık endişenizi gidermek için bir tedavi planı önerir. Kan trombosit sayınızı düşürmek için çözümler şunlardır:
Kan trombosit sayınızı artıracak belirli bir yaşam tarzı değişikliği yoktur. En iyi seçenek, altta yatan tıbbi rahatsızlıkları tedavi etmek ve vücudunuzla en iyi şekilde çalışan bir tedavi planı bulmak için doktorunuzla yakın bir şekilde çalışmaktır.
Çok fazla ya da çok az trombosit, anormal işlevli trombositler, kan pıhtıları, felçler ve kalp krizleri gibi ilgili durumlar kalıtsal olabilir. Bu nedenle, bir aile bağlantısı olduğunda doktorunuzu uyarmak iyi bir fikirdir. Kendinizi iyi hissediyor olsanız bile doktorunuz sizi yakından takip etmek ve trombositlerinizin işlevini azaltmak için ilaçlara ihtiyacınız olup olmadığını araştırmak isteyebilir.
Son güncellenme tarihi: 26 Ağustos 2024
Yayınlanma tarihi: 26 Ağustos 2024
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
İç Hastalıkları (Dahiliye)
19 Ağustos 2023 Cumartesi
Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Aft: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Akdeniz Ateşi (FMF) Hastalığı Nedir, Belirtileri ve Tedavisi
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Alerji testi nasıl yapılır
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Balgam: Nedir, Teşhis ve Tedavisi
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Çölyak Hastalığı Nedir? Çölyak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
D Vitamini: Nedir, Eksikliği, Eksikliği Belirtileri ve Eksikliği Tedavisi Nedir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Dehidrasyon nedir, önüne nasıl geçilebilir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Fibroscan Nedir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Gıda Zehirlenmesine Ne İyi Gelir? Belirtileri ve Tedavisi
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Glutatyon Nedir, Faydaları ve Tedavisi Nelerdir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Gut Hastalığı Nedir? Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Hepatit C Aşısı
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Hıçkırık Nedir, Neden Olur, Nasıl Geçer?
28 Ağustos 2023 Pazartesi
Kalsiyum: Nedir, Eksikliği ve Belirtileri, Eksikliği Tedavisi
29 Ağustos 2023 Salı
Kortizon: Nedir, Tedavi Yöntemleri ve Yan Etkileri
29 Ağustos 2023 Salı
Kreatinin Nedir? Kreatinin Düşüklüğü ve Yüksekliği
29 Ağustos 2023 Salı
Mide Ağrısı: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?
29 Ağustos 2023 Salı
Norovirüs: Nedir, Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi
29 Ağustos 2023 Salı
Safra Kesesi Hastalıkları: Belirtileri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
29 Ağustos 2023 Salı
Sivrisinek Isırığı (Kaşıntısı): Neden Olur, Ne İyi Gelir, Korunma Yolları
29 Ağustos 2023 Salı
Yaşlılıkta kas erimesinin nedenleri ve tedavisi
29 Ağustos 2023 Salı
Endoskopi: Nedir, Kimlere Uygulanır, Nasıl Yapılır, Ne Kadar Sürer, Nelere Dikkat Edilmeli?
29 Ağustos 2023 Salı
Kolesterolü ne düşürür
29 Ağustos 2023 Salı
Magnezyum Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
29 Ağustos 2023 Salı
Mide bulantısı hastalık habercisi
29 Ağustos 2023 Salı
Ödeme karşı 6 öneri
20 Eylül 2023 Çarşamba
Dalak Büyümesi
20 Eylül 2023 Çarşamba
Gece Terlemesi
11 Ekim 2023 Çarşamba
Kedi Alerjisi Nedir?, Nedenleri, Belirtisi ve Tedavisi
9 Kasım 2023 Perşembe
Bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz?
12 Aralık 2023 Salı
Raynaud Sendromu Nedir?
17 Ocak 2024 Çarşamba
Soğuk Algınlığına Ne İyi Gelir? Soğuk Algınlığı Belirtileri
17 Ocak 2024 Çarşamba
Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir? Yüksek Tansiyon Belirtileri
17 Ocak 2024 Çarşamba
Karın Ağrısına Ne İyi Gelir? Karın Ağrısı Nasıl Geçer?
9 Şubat 2024 Cuma
Halsizliğe Ne İyi Gelir? Halsizlik Nasıl Geçer?
17 Nisan 2024 Çarşamba
Kansızlık Belirtileri Nelerdir? Kansızlığa Ne İyi Gelir?
17 Nisan 2024 Çarşamba
Kusma Neden Olur? Kusmaya Ne İyi Gelir?
23 Mayıs 2024 Perşembe
Fil Hastalığı ( Lenfödem) Nedir? Fil Hastalığı Neden Olur?
27 Mayıs 2024 Pazartesi
Eritrosit (RBC) Nedir? Eritrosit Yüksekliği ve Düşüklüğü
17 Temmuz 2024 Çarşamba
Lökosit (WBC) Nedir? Lökosit (WBC) Yüksekliği Nedir?
25 Temmuz 2024 Perşembe
D Vitamini Eksikliğinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?
20 Ağustos 2024 Salı
EGFR Testi Nedir? EGFR Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedir?
20 Ağustos 2024 Salı
LDH (Laktat Dehidrogenaz) Nedir? LDH Yüksekliği ve Düşüklüğü
20 Ağustos 2024 Salı
Apandisit Belirtileri Nelerdir?
23 Ağustos 2024 Cuma
Dahiliye (İç Hastalıkları) Nedir? Hangi Hastalıkları Kapsar?
26 Ağustos 2024 Pazartesi
Ürik Asit Nedir? Ürik Asit Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedir?
11 Kasım 2024 Pazartesi
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur? C Vitamini Faydaları
12 Kasım 2024 Salı
Kolesterol Nedir? Kolesterol Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
12 Kasım 2024 Salı
Kolajen Nedir? Kolajen Faydaları Nelerdir?
12 Kasım 2024 Salı
Antibiyotik Nedir? Ne İşe Yarar, Yan Etkileri Nelerdir?
12 Kasım 2024 Salı
HDL Kolesterol Nedir? HDL Kolesterol Düşüklüğü ve Yüksekliği
12 Kasım 2024 Salı
Potasyum Nedir? Potasyum Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Öne Çıkan Kanser Yazıları
Bunları da oku
Doktorlar
