Mide Ağrısı: Nedir, Belirtileri, Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Mide ağrısı hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sık görülen bir durumdur. Mide ağrısının çok sayıda farklı sebebi olabilir. Mide ağrısı neden olur? Mide ağrısına ne iyi gelir? Tüm bu soruların cevabını yazının devamında bulabilirsiniz.

Mide Ağrısı Nedir?

Mide ağrısı, karnın üst bölgesinde meydana gelen rahatsızlık hissini tanımlar. Herkes en az bir kere olmakla birlikte yaşamının bir bölümünde bu şikayetten yakınır. Mide ağrısının çoğu nedeni endişe uyandıracak durumlar olmasa da bu şikayet ciddi hastalıkların seyri sırasında da oluşabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Mide Ağrısı Belirtileri Nelerdir?

Mide ağrısı, karnın üst kısmında kaburgaların hemen altında hissedilir. Mide ağrısına şişkinlik, bulantı, kramp gibi problemler eşlik edebilir. Mide ağrısı bazen yemekten önce daha şiddetli olurken bazen de yemekten sonra şiddetlenir. Ağrının süresi, şekli, özellikleri gibi durumlar ağrıya neden olan rahatsızlığa göre değişir.

Mide Ağrısı Neden Olur?

Midenin de bulunduğu üst karın bölgesinde safra kesesi, karaciğer, pankreas ve üst bağırsak segmentleri de yer alır. Dolayısıyla bu organlarda oluşacak herhangi bir problem mide bölgesinde ağrı hissine yol açabilir. Mide ağrısı farklı nedenlerle de ortaya çıkabilir. Gaz, viral enfeksiyon gibi nedenlerde genellikle tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak mide ağrısının tedavi gerektiren ciddi sebepleri de olabilir.

Mide ağrısının pek çok farklı sebebi olabilir. En sık görülen mide ağrısı nedenleri:

Gaz

Sindirim sisteminde gaz bulunması normal bir durumdur. Gaz biriktikçe şişkinlik, aşırı tokluk hissedilmesine neden olur. İshal, kabızlık gibi durumlar gaz sancısının şiddetlenmesine yol açabilir. Karın ağrısı zaman zaman hafifleyip zaman zaman artıyorsa, ağrı karında şişkinlikle birlikte görülüyorsa, midede bir şeyler hareket ediyormuş gibi hissediliyorsa; ağrının gaz nedeniyle olma ihtimali yüksektir.

Gaz ağrısı genellikle ciddi bir sağlık problemi oluşturmaz. Gaz sancısı sorunu yaşamak istemeyenlerin yemek yerken yavaş olması ve çok fazla hava yutmaması, aşırı gaz üretimine neden olabilecek besinlerden uzak durması faydalı olur.

Sindirim Güçlüğü

Hazımsızlık midede yanma hissine sebep olabilir. Bazen bu yanma hissi yemek borusunda, boğazda ve ağızda da hissedilebilir. Hazımsızlık midede fazla asit olması veya asitli besinlerin tüketilmesi ile bağlantılı olabilir. Nadir de olsa mide ülseri, reflü, mide kanseri gibi rahatsızlıklar da sindirim güçlüğüne yol açabilir. Sık sık hazımsızlık sorunu yaşayan, istemsizce kilo kaybeden kişilerin doktora başvurması yararlı olur.

Gastrit

Gastrit, midenin iç yüzeyini kaplayan tabakanın şiştiği ve ağrılı hale geldiği bir rahatsızlıktır. Akut gastrit, genellikle H. pylori adı verilen bakterinin neden olduğu enfeksiyona bağlı gelişir. Kronik gastrit ise:

Virüs enfeksiyonu gibi durumların mide yüzeyini uzun süre tahriş etmesine bağlı ortaya çıkabilir.
Alerji
Sarkoidoz
Otoimmün bozukluklar
Crohn hastalığı
Enfeksiyon

Sindirim sisteminin enfeksiyonu gastroenterit olarak adlandırılır. Gastroenterit sıklıkla virüs enfeksiyonu sonucu oluşur. Gastroenterit geçiren kişilerde mide ağrısı, ishal, bulantı, kusma gibi semptomlar görülür. Yine bu kişilerde baş ağrısı, yorgunluk, kas ağrısı gibi belirtiler de ortaya çıkar.

Gastroenterit genellikle birkaç gün sürer. Hastalara bu süreçte mideyi yormayacak hafif besinler tüketmesi önerilir. Kusma, ishal gibi nedenlerle vücutta su kaybı oluşabilir. Bunun önüne geçmek için hastaların bol bol sıvı alması gerekir.

Kas Spazmları

Karnın üst bölgesinde pek çok kas bulunur. Bu kaslarda meydana gelen yaralanma, spazm gibi durumlar mide ağrısı yapabilir. Ağrı genellikle masaj, dinlenme, sıcak kompres gibi uygulamalarla azalır.

Apandisit

Bağırsaklarda apendiks olarak adlandırılan yapının enfekte olması apandisit olabilir. Apandisit zamanında müdahale edilmediğinde ölümcül olabilecek bir rahatsızlıktır. Apandisit ilk başlarda göbek deliği çevresinde ağrıya neden olur. Bu ağrı karnın üstüne yayılarak mide ağrısı şeklinde hissedilebilir. Enfeksiyon ilerledikçe ağrı karnın sağ alt bölgesine kayar.

Safra Taşı

Safra kesesinde kolesterol, bilirubin gibi maddeler birikerek taş halini alabilir. Bu taşlar her zaman problem yaratmasa da bazen safra kanalını tıkayarak sorun oluşturur. Safra taşı tıkanıklığa neden olduğunda kişide karnın üst sağ tarafında ağrı, kusma, bitkinlik gibi belirtiler görülür. Tedavi edilmeyen safra taşları karaciğer ve pankreas fonksiyonlarını bozarak sarılık yapabilir.

Karaciğer ve Pankreas Rahatsızlıkları

Karaciğer, safra kesesi ve pankreas sindirim sistemine yardım eden organlardır. Bu organlar karnın üst bölgesinde yer alır. Hepatit gibi karaciğer rahatsızlıkları, pankreatit gibi pankreasla ilgili hastalıklar karın ağrısı yapabilir. Karaciğer ve pankreas bozukluklarında giderek kötüleşen karın ağrısının yanı sıra ciltte sararma, koyu renkli idrar, gaitanın (dışkının) çok açık renkli olması, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler görülebilir.

Bağırsak Tıkanıklığı

Bağırsaklarda tıkanma, bağırsak içerisindeki içeriklerin ileri gitmesine engel olur. Bu durumda şiddetli karın ağrısı, kabızlık, hazımsızlık sorunlarına yol açar. Bağırsak tıkanıklığı olan hastalarda ağrıya ek olarak safralı kusma, karında şişlik, gaz çıkaramama, karın krampı gibi semptomlar görülür.

Divertikülit

Divertikül, bağırsaktan dışarı doğru çıkan küçük çıkıntılardır. Normalde bağırsakta divertikül olmaması gerekir. Ancak bazı kişilerde divertikül bulunur ve bu yapıların iltihaplanması divertikülit olarak adlandırılır. Divertikülit genellikle karnın alt bölgesinde yer alan bağırsaklarda görülse de bazen üst tarafta bulunan bağırsaklarda da oluşabilir. Üst bölgede yer alan divertikülit mide ağrısı yapabilir.

Mide Ağrısı Teşhisi Nasıl Konulur?

Mide ağrısı şikayeti ile doktora başvuran hastadan önce hikaye alınır. Hikayede hastaya ağrının ne zamandır olduğu, ağrıyı artırıp azaltan durumlar olup olmadığı gibi sorular yönelitlerek ağrının sebebi hakkında fikir edilmeye çalışılır. Sonra hasta muayene edilir. Muayenede ağrının tam yeri tespit edilir ve ağrıya eşlik eden bulgular belirlenir.

Mide ağrısı tanısı için kan tahlili yapılabilir. Kan tahlili ile enfeksiyon gibi durumların teşhisi konulabilir. Midedeki ağrının nedenini bulmada kullanılan en etkili yöntemlerden biri endoskopidir. Endoskopi işleminde hastanın ağzından midesine doğru ucunda kamera olan ince bir tüp ilerletilir. Böylece hastanın midesine kadar olan kısımda yara, tümör, kanama gibi herhangi bir problem olup olmadığı görülür.

Mide ağrısına sebep olan rahatsızlıkların tespit edilmesinde ultrason, BT, MR gibi görüntüleme tekniklerinden yardım alınabilir.

Mide Ağrısı ile Birlikte Ortaya Çıkan Semptomlar Nelerdir?

Mide ağrısına yol açan hastalıklar ağrının yanında farklı belirtilere de neden olabilir.

Çoğu durumda mide ağrısı tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçer. Ancak hastalar:

12 saatten uzun süredir devam eden kusma
Karın ağrısına eşlik eden ateş
Mideye gelen darbe sonrası oluşan ağrı
Yeni bir ilaca başladıktan sonra gelişen mide ağrısı
Mide ağrısının dayanılmayacak kadar şiddetli olması gibi durumlarda mutlaka doktora başvurmalıdır.

Mide Ağrısı Nasıl Geçer?

Mide ağrısının geçmesi için altta yatan rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekir. Ancak gaz, viral gastroenterit gibi durumlarda genellikle tedaviye ihtiyaç duyulmaz.

Akut gastrit tedavisinde H. pylori enfeksiyonu için antibiyotik tedavisine başlanabilir. Kronik gastritte ise mideyi tahriş eden durum ortadan kaldırılmalıdır. Apandisit, safra taşı gibi hastalıkların tedavisinde ise genellikle cerrahiye başvurulur. Hepatit gibi karaciğer enfeksiyonlarında antiviral ilaçlar, pankreatit için ise antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir.

Divertikülit ve bağırsak tıkanıklığı için de genellikle hastanın ameliyata alınması gerekir.

Peki mide ağrısını en çabuk ne keser? Mideyi rahatlatmak için ne yapılmalı? Mide ağrısının hafiflemesini sağlayacak bazı uygulamalar vardır. Bunlar:

Bol bol su içmek
Zencefil kürü tüketmek ya da zencefil çayı içmek
Papatya çayı içmek
Muz yemek
Karna çok uzun süre kalmayacak şekilde sıcak su torbası koymak olarak sıralanabilir.

‘Şiddetli mide ağrısı nasıl geçer?’ sıklıkla sorulan sorulardan biridir. Ancak şiddetli karın ağrısı şikayeti olan kişiler sorunu kendileri çözmeye çalışmak yerine en yakın sağlık merkezine başvurması önerilir. Şiddetli mide ağrısının ciddi bir sağlık sorununa işaret edebileceği unutulmamalıdır.

Son güncellenme tarihi: 31 Ağustos 2021

Yayınlanma tarihi: 31 Ağustos 2021