Hepatit C Aşısı

Hepatit C Aşısı Hepatit C, HCV virüsünün enfeksiyona sebep olması sonucu ortaya çıkan bir tür karaciğer hastalığıdır. Hepatit C virüsü, karaciğerde kronik enfeksiyona sebep olabileceğinden vücutta kalıcı ve hayati etkiler bırakabilir. Dünyada milyonlarca, ülkemizde ise 1 milyona yakın birey Hepatit C hastasıdır. Günümüzde tedavisi mümkün olan bu hastalık, birçok kişide geç tanı konulması sebebiyle kronikleşir. Farklı hastalıklara sebebiyet vermeden teşhis edildiği takdirde tam bir iyileşme de sağlanabilir.

Hepatit C Belirtileri Nelerdir?

Hepatit C, HCV virüsü bulaştıktan hemen sonra etkisini göstermeyebilir. İlerleyen süreçlerde, yavaş yavaş farklı semptomlarla kendini gösterir. Hepatit C virüsü, vücutta neden olabileceği akut ve kronik hastalıklara göre belirtilere neden olur. Hepatit C virüsü ile enfekte olmuş biri, akut durumda genellikle aşağıdaki semptomları gösterir:

Kas ağrıları, ateşin yükselmesi
Seyrek görülmekle birlikte sarılık
Mide bulantısı
İştahsızlık
Kronik yorgunluk hali

HCV ile enfekte olmuş birinin başlangıçta görülen hafif semptomları ilerlediği zaman kronik ve ciddi karaciğer hastalıklarına sebep olabilir. Bu şekilde ilerlemeden önce hafif semptomlar özenle takip edilmeli, erken teşhis ve tedavi uygulanmalıdır. Bireyler Hepatit C virüsü ile enfekte olduktan sonra birkaç yıl boyunca hafif semptomlar devam edebilir. Virüs, yıllar sonra siroz gibi ciddi karaciğer hastalıklara sebep olabilir.

Hepatit C Neden Olur?

Hepatit C, HCV nin insan vücudunu enfekte etmesi ve virüsün karaciğere yerleşmesi ile karaciğer hasarına doğru giden bir tür enfeksiyondur. Birçok kişide kronikleşen bu hastalık, karaciğer semptomlarının geç fark edilmesi ve genel olarak hafif semptomlarla uzun süren bir kuluçka ve hastalık süreci nedeniyle geç teşhis edilebilir.

Virüsün insan vücuduna girmesi sonucu Hepatit C enfeksiyonunun oluşması ve hastalığın ilerlemesine katkı sağlayan bazı maddeler aşağıda verilmiştir:

Hepatit C virüsü karaciğere yerleştikten sonra vücutta bir tür bağışıklık yanıtı oluşmaya başlar. Bu bir savunma mekanizmasıdır. Ancak, bağışıklık sistemi HCV ile tek başına baş edemediğinden vücut enfeksiyonu tolere edemez.

Virüsün vücutta çoğalması “viral yük” olarak adlandırılır. Virüs vücutta ne kadar çoğalırsa enfeksiyon o kadar ilerler ve karaciğerde oluşabilecek hasarın şiddeti de artar.

Birçok virüs çeşidi gibi Hepatit C virüsünün de çeşitli mutasyona uğramış farklı genotipleri vardır. Bazı genotipler tedaviye daha hızlı yanıt verirken, bazı genotipler daha yavaş yanıt verebilir.

Hepatit C ile enfekte bir bireyin karaciğeri etkileyen başka bir enfeksiyona sahip olması (Hepatit B ve HIV gibi) hepatit C hastalığının daha hızlı ilerlemesine neden olabilir.

Hepatit C virüsünün vücuda zararını azaltmak ve hastalığın ilerlemesini durdurmak için erken teşhis büyük önem taşır. Bunun yanında tedavi yöntemleri itinayla uygulanmalı ve doktor kontrolü düzenli olarak yapılmalıdır.

Hepatit C Nasıl Teşhis Edilir?

Hepatit C virüsü günümüzde 2 tür tahlil yöntemi ile kolayca teşhis edilebilir. Herhangi bir sağlık kuruluşuna başvurulduğunda PCR testi veya kan ile antikor testi yaptırılarak tanı alınabilir. Test sonuçlarının açıklanma süresi değişmekle birlikte 2 hafta gibi kısa bir sürede sonuçlar çıkar.

Bunun yanında, Hepatit C ile doğrudan ilgili olmasa da enfeksiyonun yol açmış olabileceği karaciğer hasarını ve hastalığın derecesini tespit etmek için uzman doktorunuz bazı karaciğer fonksiyon testleri isteyebilir.

Hepatit C tedavisi günümüzde mümkün olmakla birlikte, yeni tıp teknolojileri ile tedavi yöntemleri artmaktadır. Bu sayede tedavi süresi de kısalmaktadır. Hepatit C tedavisinin temel amacı, enfeksiyon kronik bir hal almadan önce karaciğerde hasar oluşumunun önüne geçmek ve viral yük azaltılarak vücuttan virüsü tamamen temizlemektir.

Hepatit C Nasıl Geçer?

Tedavi, hastalığın ilerleme düzeyine göre (karaciğer hasar düzeyi) ve virüsün türüne (genotip) göre kişiye özel belirlenir. Tolerasyon düzeyi oldukça yüksek olan Hepatit C tedavisi genellikle antiviral ilaçlarla kombinasyonlar yapılarak gerçekleştirilir. Tedavi tamamlandıktan sonra enfeksiyonun tekrarlama riski bulunduğundan mutlaka uzun süreli takip yapılmalıdır. Bunun yanında tedavi sırasında koruyucu önlemler alınarak enfeksiyon riski minimuma indirilmelidir.

Hepatit C tedavisinde genellikle orta vadeli bir tedavi planı uygulanır (8-12 hafta). Günümüzde, en güncel ve etkili yöntem olarak FDA onaylı direkt etkili antiviral ilaçlar aktif olarak kullanılır. Enfeksiyonun kronik bir hal almasını önlemek için, bu tedavi planının olabildiğince erken uygulanması gerekir.

Hepatit C tedavisinde, virüsün sebep olduğu herhangi bir karaciğer hasarı varsa ona uygun bir tedavi ve gerekli durumlarda organ nakli yapılabilir.

Hepatit C Bulaşıcılığı

Hepatit C virüsü, kan ve vücut sıvıları aracılığı ile bulaşır. Cinsel yolla bulaşma riski oldukça düşük olmakla birlikte, ilişki sırasında oluşabilecek kanamalar ile bulaşabilir. Bir hepatit C hastası ile öpüşme, sarılma, ortak tabaktan yemek yeme gibi yollar virüs bulaşma riski oluşturmaz.

Sivrisinek gibi hayvanların ısırması ile Hepatit C virüsü bulaşmaz. Ayrıca, hepatit C ile enfekte bir anne bebeğini emzirebilir. Yalnızca, memede kanamaya yol açan durumlar ve enfeksiyon yükünün fazla olması gibi durumlarda doktor kontrolü ile anne emzirmeye ara vermelidir.

Hepatit C Virüsü, en sık aşağıdaki yollarla bulaşır:

Diş tedavileri sırasında sterilizasyonun tam olarak yapılmamış olması,
Hastanelerde enjeksiyon iğnesi gibi damar yoluna giren ürünlerin birden fazla kullanılması,
Dövme yapımı sırasında kullanılan materyallerin steril olmaması,
Manikür-pedikür gibi kanama riski barındıran kozmetik malzemelerin steril olmaması,
Hepatit C virüsüne sahip bir organın nakledilmesi,
Enfeksiyon risk yönetimi iyi yapılmadan hazır hale getirilen kan ve kan ürünlerinin tıbbi operasyonlarda kullanımı,
Hepatit C virüsü ile enfekte olan birinin kişisel hijyen ürünlerini kullanmak (tırnak makası, diş fırçası, traş makinesi gibi),
Hemodiyaliz cihazında sterilizasyon eksiklikleri varken cihazın kullanılması.

Hepatit C Aşısı

Hepatit C virüsü günümüzde de hala milyonlarca insanda teşhis edilmektedir. Tüm sağlık kurullarınca onaylanan, virüs ile herhangi bir şekilde enfekte olmamak için üretilmiş bir Hepatit C aşısı yoktur. Bu nedenle, bireylerin ve kuruluşların enfeksiyon riskini engellemek için dikkatli olmaları gerekir. Hepatit C virüsü bulaşma riskini minimuma indirmek için aşağıdaki maddelere dikkat edebilirsiniz:

Sağlık kuruluşlarında enjektörler temiz ve tek kullanımlık olmalıdır.
Cinsel ilişki yaşarken dikkat edilmelidir. Sağlıklı bir cinsel ilişki için prezervatif kullanılmalıdır. Bu gibi cinsel yolla bulaşabilen hastalıklar için düzenli olarak kan tahlili yaptırılabilir.
Kan ve vücut sıvılarından korunmak için kişisel eşyalar kimseyle paylaşılmamalıdır.
Yurt veya ortak evde kalan bireyler hijyen kurallarına uymalıdır.
Kan ve organ bağışı yapılırken güvenli olduğundan emin olmak için gerekli kontroller yaptırılmalıdır.
Hepatit C için bir aşı olmamakla beraber, Hepatit A ve B aşıları yaptırmak dolaylı da olsa korunmaya yardımcı olabilir.

Günümüzde milyonlarca insan Hepatit C virüsü ile enfektedir. Tanı ve tedavisi mümkün olan bu hastalık, ilerlediği durumlarda birçok kalıcı hasara yol açabilir. Bu nedenle, daha önce Hepatit C testi yaptırmadıysanız hastanemiz bünyesinde Hepatit C testi yaptırabilir, uzman hekimlerimize başvurabilirsiniz. Hepatit C’den korunmak için gerekli bireysel önlemleri alabilirsiniz.

Son güncellenme tarihi: 21 Eylül 2023

Yayınlanma tarihi: 21 Eylül 2023