LDH (Laktat Dehidrogenaz) Nedir? LDH Yüksekliği ve Düşüklüğü

Vücut hücrelerinde bulunan ve enerji üretimi için gerekli olan bir enzim olan LDH (Laktat Dehidrogenaz ), hücrelerdeki glikozun enerjiye dönüştürülmesinde rol oynar. Bu süreçte laktat ve piruvat gibi maddelerin dönüşümünü sağlar. LDH enzimi, birçok doku ve organda; özellikle kalp, karaciğer, kaslar, böbrekler ve kan hücrelerinde yoğun olarak bulunur. Bu enzimin vücuttaki seviyeleri, çeşitli sağlık durumlarının teşhisinde önemli bir belirteç olabilir. LDH seviyelerinin ölçülmesi, vücuttaki hasar veya hastalıkların tespitinde kritik bir rol oynar. Bu nedenle, LDH testi, doktorlar tarafından sıkça istenen ve sağlık durumunun değerlendirilmesinde kullanılan önemli bir kan testidir.

Laktat Dehidrogenaz (LDH) Nedir?

Enzimler, metabolizmayı veya vücuttaki kimyasal reaksiyonları hızlandırmaya yardımcı olan proteinlerdir. Bazı maddeleri oluşturur ve bazılarını parçalarlar. Laktat dehidrogenaz (LDH), hücresel solunuma yardımcı olan önemli bir enzimdir. Kan, kaslar, beynin, böbrekler ve pankreas da dahil olmak üzere vücudun hemen hemen her hücresinde bulunur.

LDH Ne İşe Yarar?

Vücuttaki hemen hemen tüm dokularda LDH vardır. En yüksek konsantrasyonları kas, karaciğer, böbrekler ve kırmızı kan hücrelerindedir. LDH enziminin LDH izoenzimleri adı verilen beş formu vardır. Her izoenzim birbirinden kısmen farklı yapıdadır: bulunur:

LDH-1: Kalp ve kırmızı kan hücrelerinde bulunur.
LDH-2: Beyaz kan hücrelerinde vardır. Ayrıca kalp ve kırmızı kan hücrelerinde de LDH-1'den daha az miktarda bulunur.
LDH-3: Akciğerlerde bulunur. Diğer dokularda daha küçük miktarlarda vardır.
LDH-4: Böbrek ve pankreasta bulunur. Hamileyseniz, plasentada (bebeğe oksijen ve besin getiren organ) da LDH-4 görülür.
LDH-5: Karaciğer ve hareket etmeye yardımcı olmak için kemiklerinize bağlanan kaslarda bulunur.

Dokularda yeni hücreler oluştukça vücut, eski veya "ölü" hücrelerden kurtulur. Bu normal süreç, dokulardaki kan dolaşımına veya diğer vücut sıvılarına LDH salmasına neden olur. Bu nedenle, her zaman bir kan veya sıvı örneğinde biraz LDH olması normaldir. Ancak hastalık veya yaralanma LDH içeren dokulara zarar verirse hücreler, LDH izoenzimlerini kan dolaşımınıza salar. Bunun sonucunda da LDH seviyeleriniz normalin üzerine çıkar.

LDH Testi Nasıl Yapılır?

Koldaki bir damardan küçük bir iğneyle kan örneği alınarak yapılır. Doktorunuz vücut sıvılarındaki LDH seviyelerini etkileyebilecek bir rahatsızlığınız olduğunu düşünüyorsa, sıvı örneği almak için bir prosedüre tabi tutulabilirsiniz. Bazı durumlarda beyin ve omurilik, göğüs ve karın sıvılarından örnekler alınabilir.

LDH Testi Neden İstenir?

LDH testi, kan veya diğer vücut sıvılarındaki LDH miktarını ölçer. Esas olarak da doku hasarını kontrol etmek için kullanılır. Birçok akut (ani) ve kronik (uzun süreli) durum, dokulara zarar verebilir. Bunun sonucunda da yüksek LDH seviyeleri görülebilir. Bu nedenle LDH testi, kemik ve kas yaralanmalarından kanser tedavisinin izlenmesine kadar birçok farklı durumda kullanılabilir. LDH testi istenmesinin nedenlerin bazıları şöyle sıralanabilir:

Kansızlık, karaciğer, akciğer, böbrek, kalp, pankreas, beyin ve omurilik sorunlarının, ensefalit ve bakteriyel menenjit gibi hastalıkların teşhisine veya izlenmesine yardımcı olmak için istenebilir.
Kas distrofisi ve HIV gibi zamanla kötüleşebilecek durumların izlenmesi için yapılabilir.
Bazı ciddi enfeksiyonların teşhisine yardımcı olması için gereklidir.
Multipl miyelom, lenfoma, lösemi, testis kanseri ve melanom dahil olmak üzere belirli kanser türlerinin izleyişini kontrol için istenir.
Belirli kanser türlerine yönelik tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol etmeye destek verir.

LDH Normal Değerleri Nedir?

Değerler, yaşa bağlı olarak değişir. Bebekler ve küçük çocuklar, yetişkinler veya daha büyük yaştaki çocuklara göre çok daha yüksek normal LDH düzeylerine sahip olacaktır. LDH genellikle litre başına birim (U/L) olarak bildirilir. Genel olarak kandaki normal LDH değeri aşağıdaki gibidir:

Yaş	LDH Normal Değeri
0 - 10 günlük bebekler	290–2000 U/L
10 gün ila 2 yaş	180–430 U/L
2 ila 12 yaş	110–295 U/L
12 yaşında büyük	100–190 U/L

LDH Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Yüksek LDH seviyeleri, bir tür doku hasarına işaret eder. Birden fazla izoenzimin yüksek seviyeleri ise birden fazla doku hasarına işaret edebilir. Aşırı yüksek LDH seviyeleri, ciddi bir probleme veya çoklu organ hasarına işaret edebilir. LDH, birçok dokuda bulunduğundan tek başına LDH düzeyleri doku hasarının yerini belirlemek için yeterli olmaz. Örneğin, yüksek LDH-4 ve LDH-5 kalp hastalığı veya kas yaralanması durumunda görülebilir. Ancak bu gösterge, teşhis için yeterli değildir.

Kandaki özel miktarlar teşhis edildikten sonra tedavinizin ilerleyişini takip etmek için LDH seviyenizi düzenli olarak ölçülebilir. LDH ayrıca, bazı kanserlerin tedavi sırasındaki sonuçlarını tahmin etmek ve bunların kayıtlarını izlemek için sıklıkla kullanılır. LDH yüksekliğine neden olan durumlar genellikle şunlardır:

Anemi
Böbrek hastalığı
Akciğer hastalığı
Karaciğer hastalığı
Kas yaralanması
Kas distrofisi
Kemikte kırık
Kalp krizi
Pankreatit
Menenjit, ensefalit, mononükleoz (mono) ve HIV dahil olmak üzere bazı enfeksiyonlar
Metastatic melanoma , multiple miyelom, lenfoma, testis kanseri ve lösemi dahil olmak üzere belirli kanser türleri

Normalden yüksek LDH seviyesi aynı zamanda kanser tedavisinin işe yaramadığı anlamına da gelebilir. Bunların yanı sıra kırmızı kan hücreleriniz numune toplama sırasında parçalanırsa LDH yüksekliği görülebilir. Ancak bu, hatalı sonuç olacaktır. Sonuçlarınız yüksek LDH seviyeleri gösteriyorsa doktorunuz, tanı koymak için daha fazla test isteyebilir.

Test sonuçlarınız yüksek LDH seviyelerine sahip olduğunuzu gösteriyorsa bu durum, mutlaka tıbbi bir rahatsızlığınız olduğu anlamına gelmez. Ağır egzersiz ve bazı ilaçların kullanımında LDH seviyeleri yüksek görünebilir. Sonuçlarınızı yorumlarken doktorunuz; mevcut ilaçlarınız, tıbbi geçmişiniz ve semptomlarınız dahil olmak üzere çeşitli faktörleri göz önünde bulundurur.

LDH Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Test sonucunun normalden düşük olması nadir görülen bir durumdur. Normalden düşük LDH düzeyleri, laktat dehidrogenaz A eksikliği (glikojen depolama hastalığı XI) veya laktat dehidrogenaz B eksikliği adı verilen çok nadir bir genetik rahatsızlığın belirtisi olabilir. İki tür genetik değişiklikte LDH düşüklüğü görülebilir. İlk türe sahip kişiler, özellikle egzersiz sırasında yorgunluk ve kas ağrısı yaşarlar. İkinci türe sahip olanlarda ise hiçbir belirti olmayabilir. Çok miktarda askorbik asit (C vitamini) tükettiğinizde de düşük LDH düzeylerine de sahip olabilirsiniz.

Son güncellenme tarihi: 20 Ağustos 2024

Yayınlanma tarihi: 20 Ağustos 2024