Yeme Bozukluğu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Yeme bozukluğu, beslenme alışkanlıklarını ve yeme davranışlarını olumsuz yönde etkileyen, genellikle psikolojik ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açan bir rahatsızlıktır. Yeme bozuklukları, hastanın yeme ile ilgili aşırı kısıtlayıcı, kontrolsüz veya takıntılı davranışlar geliştirmesiyle ortaya çıkar. Bu durum beden algısı, kendilik değeri ve duygusal durumla yakından ilişkilidir. Anoreksiya nervoza, bulimiya nervoza, tıkınırcasına yeme bozukluğu ve ortoreksiya gibi farklı türlerde görülebilir. Bazı kişiler aşırı kalori kısıtlaması yaparak sağlıksız bir şekilde kilo vermeye çalışırken, bazıları aşırı yeme ve kusma döngüsüne girebilir.

Yeme Bozukluğu Nedir?

Yemek yeme alışkanlıklarında ciddi bozulmalara yol açan yeme bozukluğu hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu bozukluklar hastanın beden algısı, özgüveni, duygusal durumu ve sosyal çevresiyle olan ilişkilerinden etkilenir. Aşırı kilo kaybına yol açan besin kısıtlamaları, tıkınırcasına yeme atakları, kontrolsüz yeme ve yedikten sonra kendini kusturma gibi davranışlarla karakterizedir. Yeme bozuklukları daha çok genç kadınlarda görülse de her yaştan insanı etkileyebilir. Genetik yatkınlık, düşük benlik algısı, toplumun güzellik standartları ve psikolojik rahatsızlıklar (anksiyete, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk gibi) yeme bozukluklarının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Yeme bozukluklarının tedavisi multidisipliner bir yaklaşımla yapılmalı ve psikoterapi, beslenme danışmanlığı ile medikal tedavi birlikte yürütülmelidir. Erken teşhis ve tedavi, hastanın sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlamak için gereklidir.

Yeme Bozukluğu Belirtileri

Hastanın yemek yeme alışkanlıklarında, bedensel algısında ve psikolojik durumunda ciddi değişimlere yol açan bir hastalık grubudur. Bu rahatsızlıklar, genellikle kişinin yemek yeme davranışlarını aşırı derecede kontrol etmesi, yemekten kaçınması ya da kontrolsüz şekilde fazla miktarda yemek tüketmesi ile karakterizedir. Yeme bozukluğu olanlarda, vücut ağırlığına ve görünümüne karşı takıntılı bir ilgi, aşırı egzersiz yapma, sosyal izolasyon ve duygusal dalgalanmalar gibi belirtiler görülebilir. Ayrıca, aşırı kısıtlayıcı diyetler, öğün atlama veya gizlice yemek yeme gibi davranışlar da yaygın olarak gözlemlenir. Yeme bozukluğu belirtileri şöyledir:

Aşırı kilo kaybı veya kilo alımı: Anormal ve ani kilo değişiklikleri yaşanabilir.
Yemekle ilgili takıntılı düşünceler: Kalori hesaplamaları, sürekli diyet yapma veya yasaklı gıdalardan kaçınma gibi davranışlar görülür.
Yemek yeme alışkanlıklarında değişiklikler: Öğün atlama, yemek yemeyi reddetme veya tıkınırcasına yeme nöbetleri yaşanabilir.
Gizlice yemek yeme veya aşırı yemekten sonra kusma: Bulimiya nervoza gibi bozukluklarda sık görülür.
Aşırı egzersiz yapma: Yenen yiyecekleri yakmak için zorlayıcı egzersiz rutinleri uygulanabilir.
Sosyal ortamlardan kaçınma: Yemek yeme ile ilgili kaygılar nedeniyle sosyal etkinliklerden uzaklaşma.
Sindirim problemleri ve metabolik bozukluklar: Kabızlık, mide rahatsızlıkları ve vitamin eksiklikleri görülebilir.
Aşırı açlık hissi veya iştahsızlık: Yemek yeme davranışında dengesizlikler yaşanabilir.
Depresyon ve kaygı bozukluğu: Yeme bozukluğu olan bireylerde ruh hali değişimleri ve anksiyete sık görülür.
Düzensiz adet: Özellikle kadınlarda adet düzensizliği veya adet görememe gibi hormon bozuklukları meydana gelebilir.

Yeme Bozukluğuna Neden Olan Risk Faktörleri

Yeme bozuklukları, biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin birleşimi sonucu ortaya çıkabilen karmaşık hastalıklardır. Genetik yatkınlık, ailesinde yeme bozukluğu veya psikiyatrik hastalık öyküsü olanlarda daha yüksek bir risk oluşturabilir. Düşük özgüven, mükemmeliyetçilik ve vücut algısı bozukluğu olan kişilerde yeme bozuklukları daha sık görülmektedir. Toplumsal baskılar ve ideal vücut algısına yönelik medya etkisi, özellikle genç bireylerde sağlıksız beslenme alışkanlıklarını teşvik edebilir. Aşırı stres, travmatik yaşantılar, çocukluk döneminde istismar ve aile içi baskı gibi psikososyal faktörler yeme bozukluklarının gelişiminde önemli rol oynar. Kontrolsüz diyet yapma, kilo vermeye yönelik aşırı takıntı ve düzensiz yeme alışkanlıkları da bu hastalığın başlamasına neden olabilir. Ayrıca hormonal dengesizlikler ve nörolojik faktörler, özellikle serotonin seviyelerindeki değişimler, yeme bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Çocukluk veya ergenlik döneminde obezite öyküsü olanlar da ilerleyen yaşlarda yeme bozukluğu açısından daha yüksek risk altında olabilir.

Yeme Bozuklukları Tedavisi Nasıl Olur?

Hastanın fiziksel sağlığını, psikolojik durumunu ve beslenme alışkanlıklarını düzenlemeyi hedefleyen multidisipliner bir yaklaşımla uygulanır. Yeme bozuklukları tedavisi süreci psikoterapi, beslenme danışmanlığı ve gerektiğinde medikal destek ile yürütülür. Bilişsel davranışçı terapi, hastanın yeme alışkanlıklarını ve beden algısını değiştirmesine yardımcı olmak için sıkça kullanılan bir yöntemdir. Aynı zamanda aile terapisi, bireysel terapi ve grup terapileri de yeme bozukluğu yaşayan bireyler için faydalı olabilir. Beslenme uzmanları, sağlıklı ve dengeli bir diyet planı oluşturarak hastanın kaybolan besin dengesini geri kazanmasına yardımcı olur. Şiddetli vakalarda hastanın yaşamsal fonksiyonlarını korumak için hastaneye yatış gerekebilir ve damardan beslenme uygulanabilir. Tedavi sürecinde destekleyici bir sosyal çevre ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirmek, iyileşme sürecini hızlandıran önemli faktörler arasındadır.

Yeme Bozuklukları Hangi Hastalıklara Neden Olabilir?

Yeme bozuklukları, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı ciddi şekilde tehdit eden hastalıklardır. Yetersiz beslenme, aşırı kilo kaybı veya kontrolsüz yemek yeme gibi durumlar, metabolizmayı bozarak birçok sağlık sorununa yol açabilir. Besin eksiklikleri nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflayabilir. Aynı zamanda organ fonksiyonlarında ciddi bozulmalar yaşanmasına neden olabilir. Özellikle uzun süre tedavi edilmemiş yeme bozuklukları, kalp rahatsızlıkları, kemik erimesi, hormonal düzensizlikler ve sindirim sistemi problemleri gibi kalıcı sağlık sorunlarına yol açabilir. Yeme bozukluklarının yol açabileceği hastalıklar şöyle sıralanabilir:

Kalp hastalıkları: Aşırı kilo kaybı veya düzensiz beslenme, kalp ritmi bozukluklarına ve düşük tansiyona neden olabilir.
Osteoporoz (kemik erimesi): Kalsiyum ve D vitamini eksikliği kemik yoğunluğunu azaltabilir.
Sindirim sistemi problemleri: Kronik kabızlık, mide ülseri ve bağırsak sorunları görülebilir.
Hormonal dengesizlikler: Adet düzensizlikleri ve tiroid problemleri ortaya çıkabilir.
Böbrek yetmezliği: Yetersiz sıvı alımı ve beslenme bozukluğu böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
Bağışıklık sistemi zayıflığı: Vücut savunma mekanizması zayıflayarak enfeksiyonlara karşı direnç düşebilir.
Sinir sistemi bozuklukları: Depresyon, anksiyete ve hafıza problemleri görülebilir.
Diş erozyonu: Bulimiya nervoza hastalarında sık kusmaya bağlı olarak diş minesi zarar görebilir.

Yeme bozuklukları, erken teşhis edilip tedavi edilmediğinde hayati risk oluşturabilir. Bu nedenle profesyonel destek almak ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimsemek, uzun vadeli iyileşme için oldukça önemlidir.

Son güncellenme tarihi: 25 Şubat 2025

Yayınlanma tarihi: 25 Şubat 2025

Anadolu Sağlık Merkezi

Beslenme ve Diyet

İlgili Tıbbi Birim

Beslenme ve Diyet Tıbbi Birim İncele

Beslenme ve Diyet

Bölüm Doktorları

Tıbbi Birimi İncele

Ataşehir

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Derya Eren

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Dilek Öztürk

44 44 276 Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Nilüfer Duygu Yüceli

44 44 276 Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Tuba Örnek

Randevu Al Profili Gör

Ataşehir

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Derya Eren

Randevu Al Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Dilek Öztürk

44 44 276 Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Nilüfer Duygu Yüceli

44 44 276 Profili Gör

Gebze

Beslenme ve Diyet

Uzm. Dyt. Tuba Örnek

Randevu Al Profili Gör

Tümünü göster

Önerilen Sağlık Yazıları

Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu

19 Ağustos 2023 Cumartesi

6 dk

Coronavirüs’e Karşı Bağışıklık Sistemini Güçlendirmenin 8 Yolu

Yeme Bozukluğu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Yeme Bozukluğu Nedir?

Yeme Bozukluğu Belirtileri

Yeme Bozukluğuna Neden Olan Risk Faktörleri

Yeme Bozuklukları Tedavisi Nasıl Olur?

Yeme Bozuklukları Hangi Hastalıklara Neden Olabilir?

Uzm. Dyt. Derya Eren

Uzm. Dyt. Dilek Öztürk

Uzm. Dyt. Nilüfer Duygu Yüceli

Uzm. Dyt. Tuba Örnek

Uzm. Dyt. Derya Eren

Uzm. Dyt. Dilek Öztürk

Uzm. Dyt. Nilüfer Duygu Yüceli

Uzm. Dyt. Tuba Örnek

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet

Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi

Beslenme ve Diyet