Çörek Otu: Faydaları, Etkileri, Tüketimi

Çörek otu, eski zamanlardan bu yana gıda, ilaç gibi çeşitli kullanım alanına sahip bir tohumdur.

Çörek otu, eski zamanlardan bu yana gıda, ilaç gibi çeşitli kullanım alanına sahip bir tohumdur. Türk mutfağında çeşitli yiyeceklerde kullanılan çörek otu genellikle ekmek, pide gibi hamur işlerini süsler. Yağı da elde edilen bu tohumun sağlık üzerine pek çok faydaları vardır.

Çörek otu, daha çok Ortadoğu’da yetişen düğünçiçeği familyasına ait bir çiçeğin tohumudur. Şifalı olduğuna inanılan bu tohum çok uzun yıllar pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmıştır. Çörek otu, çeşitli karbonhidrat ve protein içeriğinin yanı sıra yarıya yakın yağ içeriği vardır. Aynı zamanda A, C, B1, B2 ve B6, folik asit, niasin vitaminleri ile kalsiyum, demir, çinko, bakır, fosfor gibi mineralleri içerir. Ayrıca fitosteroller, antioksidan, antiinflamatuvar, antihipertansif, antifungal, antimikrobiyal, antidiyabetik özelliği vardır.

Çörek Otu Faydaları Nelerdir?

Çörek otu çok uzun zaman beri pek çok hastalıkta şifa amaçlı kullanılmıştır. Çörek otu bazı hastalıklara karşı koruyucu olabileceği gibi bazı sağlık problemlerinin belirtilerinin en aza indirilmesini sağlayabilir. Bu açıdan çörek otu ile ilgili yapılan araştırmalar çörek otu tüketiminin pek çok faydası olduğunu gösterir. Bu faydalar şu şekilde sıralanabilir:

Çörek otu zengin antioksidan içeriği sayesinde bağışıklık sistemini destekleyici özelliği vardır. Bu sayede diyabet, kalp hastalığı, obezite gibi metabolik hastalıkların aynı zamanda kanser gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalık risklerinin azaltılmasında etkilidir.

Antihipertansif özelliği olan bu tohum kanda artan yüksek basınca karşı etkilidir. Yüksek tansiyonun düşürülmesini veya dengelenmesini sağlar. Bu özelliği ile hipertansiyon hastaları için faydalıdır.
Kan yağlarının yükselmesinden dolayı kalp damar hastalıklarının temelinde yer alan damar tıkanıklı şikayetine karşı çörek otu kullanımı kan yağların düzenlenmesinde etkileri sayesinde kandaki yüksek kolesterol ve trigliserit seviyesinin düşürülmesini sağlayabilir. Bu sayede kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu özelliği vardır.
İnsan vücudunda bakterilerin sebep olduğu pek çok enfeksiyonel hastalıklar vardır. Çörek otu kullanımı bazı bakteriyel enfeksiyonlara sebep olan bakterilere karşı bir antibiyotik kadar etkili olabilir. Bu yüzden bakteriyel enfeksiyon durumlarında genellikle çörek otu tüketimi önerilir.
Vücuttaki toksinlerin uzaklaştırılmasında görevli olan karaciğerin toksinlerinin atılmasında çörek otunun çeşitli faydaları vardır. Özellikle bazı ilaçlar, çeşitli kimyasallardan genel toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasında çörek otu karaciğere yardımcı olur.
Çörek otunun antihistaminik etkileri de faydaları arasında sayılabilir. Bu etki sayesinde mevsim geçişlerindeki polen alerjisi, çeşitli alerjik nezleler, astım gibi hastalıkların semptomlarının azaltılmasında etkileri vardır.

Yapılan bazı çalışmalar çörek otunun kan şekerini düzenleyici etkilerini gösterir. Bu sayede insülin direnci, diyabet gibi kan şekeri dengesizliklerinde çörek otunun tüketilmesi öneriler arasında sıralanabilir.
Çörek otunun sindirim sistemi üzerinde de faydaları vardır. Genellikle mide rahatsızlıklarında mide mukozasını destekleyerek mide ile ilgili şikayetlerin azaltılmasını sağlar. Mide problemlerinden biri olan helicobacter pylorinin midede artması durumuna karşı çörek otu etkilidir. Diğer yandan bağırsaklardaki şişkinlik, gaz gibi problemlerin de giderilmesinde etkin rol oynayabilir. Genel olarak sindirim sistemi şikayetlerinin azaltılmasında etkilidir.
Çörek otu sağlıklı yağ içeriği ile uzun süre tokluk sağlayarak iştahın kontrol altına alınmasına destek olur. Kilo vermek isteyen kişiler bu içeriği sayesinde günlük beslenmesinde çörek otuna yer verdiğinde sağlıklı kilo vermeyi kolaylaştırabilir.
Kadın ve erkeklerde üreme hormonlarını destekleyebilir. Bu açıdan kadınlar kullandığında adet döngüsüne katkı sağladığı gibi erkeklerin tüketiminde sperm sayısı ve kalitesinin artmasına destek olabilir. Bu sayede halk arasında kısırlık olarak bilinen infertiliteye karşı hem kadın hem erkek için tedaviye destek olabilir.
Çörek otu zengin vitamin ve mineral sayesinde cilt hastalıkları üzerinde de çeşitli faydaları vardır. Tüketildiğinde veya yağ şekilde kullanıldığında antioksidan, antiinflamatuvar ve antimikrobiyal içeriği sayesinde ciltteki yaraları, lekeleri, akneleri iyileştirebilir. Aynı zamanda sedef, vitiligo gibi hastalıkların şikayetlerinin azaltılmasında da etkilidir. Ek olarak kuru, kaşıntılı bir cilt hastalığı olan egzama, çörek otu tüketildiğinde veya çörek otu yağının direk cilt üzerine sürülerek kullanıldığında iyileşmesine yönelik fayda sağlayabilir. Çörek otu yağı antifungal özelliği sayesinde ciltteki mantar hastalıklarının da iyileştirilmesinde görev alabilir.

Çörek otu besleyici içeriği sayesinde saçın beslenmesini, saç ile ilgili hastalıkların azaltılmasında etkileri olabilir. Bu açıdan sıklıkla şikayet edilen saç dökülmesini saçı güçlendirerek azaltabilir. Aynı zamanda saçın gürleşmesini, incelen saç tellerinin normal ölçülere gelmesini sağlayabilir. Bunların yanında sağlıklı yağ, zengin vitamin ve mineral içeriği ile saç derisini besleyerek kepek oluşumunu azaltabilir.

Çörek otu, bu faydaları ile birlikte beslenme uzmanı tarafından önerilen miktarlarda günlük beslenmede tüketilebilir. Kişiye uygun belirlenen miktarın üzerine çıkılmamalıdır.

Çörek Otu Nasıl Tüketilmeli?

Genellikle tohum formunda bulunan çörek otu sıklıkla ekmek, pide gibi çeşitli pastane ürünlerinin üzerini süslemede kullanılır. Evde direk tohum şeklinde veya öğüterek soslarda, salatalarda, yemeklerde ve çeşitli yiyeceklerde kullanılabilir.

Diğer yandan çörek otu yağı çıkarılarak da kullanılabilir. Çörek otu yağı, çörek otundan elde edilen bitkisel bir yağdır. Bu işlem soğuk sıkım şeklinde yapılabildiği gibi rafinasyon işlemi ile de elde edilebilir. İçerisindeki faydalı bileşiklerden maksimum seviyede yararlanmak için soğuk sıkım çörek otu yağı tercih edilebilir. Çörek otu yağının gıda, kozmetik gibi farklı kullanım alanları vardır. Çörek otu yağı sağlıklı yağ kategorisinde olup genellikle bitkisel yağın kullanıldığı alanlarda kullanılabilir. Tüketim maddesi olarak çörek otu yağı da çörek otu gibi salatalarda, soslarda, yemeklerde kullanılabilir. Diğer yandan çörek otu yağı kozmetik olarak, cilt ve saça direkt uygulanabilir. Aynı zamanda krem, şampuan gibi çeşitli kozmetik ürünlerinin içeriğinde de çörek otu yağı bulunabilir.

Çörek Otu Ne Kadar Tüketilmeli?

Çörek otunun tüketim miktarı kişiden kişiye göre değişebilir. Faydalarından maksimum seviyede yararlanabilmek için bir beslenme uzmanının önerdiği şekil ve miktarlarda tüketmeye dikkat edilmelidir. Genel olarak günde 1 çay kaşığı tüketmek sağlıklı bir kişi için ideal sayılabilir. Daha fazla tüketilmesi zararlı olabilir. Önerilen ideal porsiyonun üzerine çıkılmamalıdır.

Çörek Otunun Yan Etkisi Var mı?

Çörek otunun sağlıklı bir kişi için pek çok faydası vardır. Ancak karaciğer ve böbrek hastalığı olan kişiler için risk teşkil edebilir. O yüzden bu tarz hastalığı olan kişilerin çörek otu tüketmekten kaçınması gerekir. Diğer yandan hamile kadınlarda rahim kasılmasını artırabileceğinden dolayı düşük riskine karşı genellikle önerilmez. Kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler de çörek otu tüketmeden önce doktora danışmaları gerekir. Aynı zamanda kan şekeri ve tansiyon düşürücü etkilerinden dolayı bu hastalıklar için ilaç kullanılıyorsa çörek otu kullanımına dikkat edilmelidir. Ek olarak fazla miktarda ve uzun süre kullanımı alerjik reaksiyonlara; sindirim sisteminde de bulantı ve kusmaya sebep olabilir. Çörek otu kullanılırken dikkat edilmesi gerekenler çörek otu yağı kullanımında da önemlidir.

Çörek otu, eskiden beri hem ilaç hem gıda olarak kullanılan bir tohumdur. Bu tohumun pek çok faydası vardır. Ancak bazı durumlarda dikkatli tüketilmeli veya beslenme uzmanının önerisi olmadan tüketilmemelidir. Anadolu Sağlık Merkezi’nin çörek otunun beslenme ve sağlık üzerindeki etkileri ile ilgili beslenme ve diyetetik bölümünde hizmet veren beslenme uzmanı vardır.

Son güncellenme tarihi: 09 Ağustos 2023

Yayınlanma tarihi: 09 Ağustos 2023