Omega 3 Faydaları Nelerdir? Omega 3 Ne İşe Yarar?

İnsan vücudu ihtiyaç duyduğu yağ türlerinin çoğunu üretebilir. Ancak, Omega-3 çoklu doymamış yağ asitleri için durum böyle değildir. Bunlar temel yağlardır; vücut bunları sıfırdan üretemez sadece yiyeceklerden alabilir. Omega-3 açısından zengin yiyecekler arasında belirli balıklar ve deniz ürünleri, bazı bitkisel yağlar, kuruyemişler (özellikle ceviz), keten tohumları ve yapraklı sebzeler bulunur. Bu yağlar, vücuttaki hücre zarlarını oluşturmak ve bu zarlardaki hücre reseptörlerinin işlevini etkilemek için gereklidirler. Ayrıca kan pıhtılaşması, atardamar duvarlarının kasılması, gevşemesi ve iltihabı düzenleyen hormonların yapımı için başlangıç noktası sağlarlar. Bunların yanı sıra genetik işlevi düzenleyen hücrelerdeki reseptörlere bağlanabilirler. Bu etkiler nedeniyle omega-3 yağları kalp hastalığı ve felci önlemeye yardımcı olabilir. Lupus, egzama ve romatoid artrit gibi hastalıkları kontrol etmeye destek verebilir.

Omega 3 Nedir?

Vücutta önemli işlevler gerçekleştiren çoklu doymamış yağlardır. Vücudunuz hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğunuz miktarda Omega-3 üretemez. Temel besinler olarak da adlandırılabilen omega-3 yağ asitlerini yediğiniz yiyeceklerden almanız gerekir. Yağ asitlerinin iki ana türü vardır. Bunlar doymuş ve doymamış yağlardır. Bunlar besin etiketlerinde sıklıkla gördüğünüz terimlerdir.

Yağ asitleri; karbon, oksijen ve hidrojen atomlarından oluşan zincir benzeri kimyasal moleküllerdir. Karbon atomları, oksijen ve hidrojen atomlarının mevcut yuvalara tutunmasıyla zincirin omurgasını oluşturur. Doymuş bir yağın açık yuvası yoktur. Tekli doymamış bir yağın bir açık yuvası vardır. Çoklu doymamış bir yağın birden fazla açık yuvası vardır. Doymuş yağlar bazen "kötü" veya "sağlıksız" yağlar olarak bilinir. Çünkü kalp hastalığı ve felç gibi belirli hastalıklara yakalanma risklerinin artmasını destekleyebilir. Doymamış yağlar ise ölçülü kullanıldığında kalp sağlığınızı destekledikleri için "iyi" veya "sağlıklı" yağlar olarak kabul edilirler. Çoklu doymamış yağ türü olan Omega-3'ler, beslenmenizdeki doymuş yağlara göre daha sağlıklı alternatiflerdir.

Omega 3 Faydaları Nelerdir?

Vücuttaki tüm hücrelerin gerektiği gibi çalışmasına yardımcı olan Omega-3 yağ asitleri, hücre zarlarının hayati bir parçasıdır. Yapı sağlamaya ve hücreler arasındaki etkileşimleri desteklemeye yardımcı olurlar. Özellikle, göz ve beyin hücrelerinde yüksek seviyelerde yoğunlaşır. Ek olarak, omega-3'ler vücudunuza enerji sağlar. Birçok vücut sisteminin sağlığını destekler. Bunlara kardiyovasküler sisteminiz ve endokrin sisteminiz dahildir. Omega-3 faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Depresyon ve Anksiyeteye Fayda Sağlayabilir

Depresyon dünyadaki en yaygın zihinsel bozukluklardan biridir. Semptomlar genellikle üzüntü, uyuşukluk ve hayata karşı genel bir ilgi kaybı içerir. Diğer bir yaygın bozukluk olan kaygı; korku, panik ve huzursuzluk duygularıyla karakterizedir. İlginç bir şekilde, araştırmalar düzenli olarak Omega-3 tüketen kişilerin depresyona yakalanma olasılığının daha düşük olduğunu gösterir.

Dahası, depresyon ve anksiyetesi olan kişilerde yapılan çalışmalar, omega-3 takviyelerinin semptomları iyileştirebileceğini öne sürer.

Göz Sağlığını İyileşmesine Katkıda Bulunur

Bir tür omega-3 olan DHA, gözün retinasının önemli bir yapısal bileşenidir. Yeterli DHA almadığınızda görme sorunları ortaya çıkabilir. Yeterli miktarda omega-3 almak, dünya çapında kalıcı göz hasarı ve körlüğün önde gelen nedenlerinden biri olan makula dejenerasyonu riskinin azalmasıyla da bağlantılıdır.

Kalp Hastalığı Riskinin Azalmasına Destek Sunar

Kalp krizi ve felç dünyada önde gelen ölüm nedenleridir. Onlarca yıl önce araştırmacılar, balık yiyen topluluklarda bu hastalıkların oranlarının çok düşük olduğunu gözlemlemişti. Bu daha sonra Omega-3 tüketimiyle ilişkilendirildi. O zamandan bu yana Omega-3 yağ asitlerinin kalp sağlığına yönelik faydaları araştırıldı. Bu faydalar şu şekildedir:

Omega-3'ler trigliserit düzeylerini önemli ölçüde azaltabilir.
Bazı eski çalışmalar, Omega-3'lerin HDL (iyi) kolesterol düzeylerini artırabileceğini ileri sürmektedir.
Omega-3'ler kan trombositlerinin bir araya toplanmasını önleyebilir. Bazı eski araştırmalara göre bu, zararlı kan pıhtılarının oluşumunu önlemeye yardımcı olur.
Omega-3'ler vücudun inflamatuar yanıtı sırasında salınan bazı maddelerin üretimini azaltır.

Kalp hastalığı risk faktörleri üzerindeki bu yararlı etkilere rağmen Omega-3 takviyelerinin kalp krizlerini veya felçleri önleyebileceğine dair ikna edici bir kanıt yoktur.

İnflamasyonu Azalmasına Destek Verir

Enflamasyon, vücuttaki enfeksiyonlara ve hasara karşı doğal olarak gelişen tepkidir. Bu nedenle sağlığınız için hayati öneme sahiptir. Ancak iltihap bazen enfeksiyon veya yaralanma olmasa bile uzun süre devam edebilir. Buna kronik veya uzun süreli inflamasyon denir. Uzun süreli inflamasyon, kalp hastalığı ve kanser de dahil olmak üzere birçok hastalığın seyrini olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle Omega-3 yağ asitleri, inflamatuar eikosanoidler ve sitokinler gibi inflamasyonla bağlantılı molekül ve maddelerin üretiminin azalmasına destek verir.

Kemik ve Eklem Sağlığını İyileştirilmesine Katkıda Bulunabilir

Osteoporoz ve artrit iskelet sisteminizi etkileyen iki yaygın hastalıktır. Araştırmalar, Omega-3'lerin kemiklerinizdeki kalsiyum miktarını yükselterek kemik gücünü artırmaya yardımcı olabileceğini düşündürür. Teorik olarak bu, osteoporoz riskinin azalmasına destek verir. Bununla birlikte, omega-3 yağ asitlerinin kemik sağlığı üzerindeki etkilerine ilişkin çalışmalar karışık sonuçlar ortaya çıkardığından daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Omega-3'ler artrit tedavisine de yardımcı olabilir.

Cilt Sağlığını Destekleyebilir

Omega-3 çeşidi olan DHA cildin yapısal bir bileşenidir. Cildin büyük bir bölümünü oluşturan hücre zarlarının sağlığından sorumludur. Ayrıca diğer bir Omega-3 türü olan EPA da cilt sağlığı için aşağıdaki faydaları da sunar:

Cildin nemlenmesini teşvik eder.
Genellikle üst kollarda görülen küçük kırmızı şişlikler şeklinde görünen kıl foliküllerinin hiperkeratinizasyonunu önlemeye destek verir.
Cildinizin erken yaşlanmasına karşı korunmasına katkı sağlar.
Sivilce riskinin azaltılmasına destek olur.

Tüm bu destekleyici özelliklerine rağmen güneş kremi kullanmayı ihmal etmeyin. Tek başına Omega-3 takviyesi kullanmanız cildinizi korumak için yeterli olmayacaktır.

Omega 3 Ne İşe Yarar?

Omega-3 yağ asitlerinin kardiyovasküler sağlığınız için birçok faydası vardır. Önemli faydalarından biri, trigliserit seviyelerinizi düşürmenize yardımcı olmalarıdır. Kanınızdaki çok fazla trigliserit, ateroskleroz riskini artırır. Bu durum da kalp hastalığı ve felç riskini artmasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle, trigliserit seviyelerini kontrol altında tutmak önemlidir. Ayrıca, omega-3'ler HDL (iyi) kolesterolünüzü yükselterek ve kan basıncınızı düşürerek size yardımcı olabilir. Ancak bu yağ asitlerini haplardan ziyade besin kaynaklarından (balık gibi) almayı tercih etmek daha iyidir. Omega-3 diyet takviyeleri (balık yağı hapları) belirli kişiler için bazı faydalar sağlayabilir. Ancak dikkatli olmak en iyisidir. Takviye kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.

Omega 3 Çeşitleri Nelerdir?

Bu asitlerinden üç ana türü vardır. Bu Omega-3 çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

EPA (eicosapentaenoic asit): EPA balıklarda bulunduğu için bir “deniz omega-3”üdür.
DHA (dokosaheksaenoik asit): DHA da balıklarda bulunan bir deniz omega-3'üdür.
ALA (alfa-linolenik asit): Bitkilerde bulunan omega-3 formudur.

Omega-3'ler, diyetinizden almanız gereken temel besinlerdir. Yiyeceklerden ALA aldığınızda, vücudunuz ALA'nın bir kısmını EPA'ya ve ardından DHA'ya dönüştürebilir. Ancak, bu işlem yalnızca az miktarda EPA ve DHA sağlar. Bu nedenle, EPA ve DHA diyet kaynakları temeldir.

Omega 3 Nelerde Var?

Orkinos, somon, ringa, hamsi, sardalya, lüfer Omega-3 bulunan besinler arasında yer alır. Ancak alerjiniz varsa vejetaryen veya vegan bir diyet uyguluyorsanız bu besini ALA formunu sağlayan bazı bitkilerden alabilirsiniz. Kanola yağı, Chia tohumları, ceviz, soya ve keten tohumu yağı ALA içerir.

Omega 3 Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Cilt hücrelerinin temel bileşeni olan Omega-3, cildi doğal olarak çevresel etkilerden korur. Kuru, tahriş olmuş ve hassas ciltler Omega-3 eksikliği belirtileri arasında sayılabilir. Ayrıca kırılgan saçlar, depresyon, eklem ağrısı gibi durumlarda da eksiklik yaşıyor olabilirsiniz. Eğer böyle bir eksiklik yaşadığınızı düşünüyorsanız, Anadolu sağlık merkezi e-randevu bölümünden oluşturacağınız randevu ile doktorunuzla iletişim kurabilirsiniz.

Son güncellenme tarihi: 07 Ağustos 2024

Yayınlanma tarihi: 07 Ağustos 2024