Zerdeçalın Sağlığa 10 Faydası

Bitkilerin sağlığın korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların iyileştirilmesi gibi amaçlarla kullanımı geçmiş çağlardan bu yana oldukça yaygındır. Sağlıklı ve dengeli beslenme için gerekli olan makro ve mikro besin ögelerine olan gereksinimi karşılamalarının yanı sıra bazı bitkiler; bağışıklık sistemini güçlendirmek, hücrelerin kanserleşmesini önlemek veya enfeksiyonları gidermek gibi olumlu etkileri de beraberinde getirir. Bazı bitkilerin kurutulması ve toz haline getirilmesi ile elde edilen baharatlar, bu bitkilerin içerdiği yararlı bileşenleri çok daha yoğunlaşmış şekilde barındırdığından sağlıklı bitkilerden yararlanmak için en iyi seçeneklerdendir.

Bunlardan bir tanesi olan zerdeçal, Hindistan başta olmak üzere dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ve köri baharatına da sarı rengini veren baharat türüdür. Sağlıklı baharatlar arasında yer alan ve oldukça değerli bitkisel bileşenler içeren zerdeçal, kendine has sarı-turuncu rengi ile yemeklerde, tatlılarda, bitki çaylarında ve kozmetik ürünlerde yaygın şekilde kullanılır. Zerdeçal, günümüzde birçok bilim insanı tarafından en iyi besin takviyelerinden biri olarak değerlendirilir. Yapılan çok sayıdaki nitelikli bilimsel araştırma sonucunda zerdeçalın genel vücut ve beyin sağlığı açısından büyük faydalar sağladığı tespit edilmiştir. İşte zerdeçalın bilim dünyasınca kabul görmüş ve kanıtlanmış 10 önemli faydası.

Doğal Bir Antiinflamatuar Olarak Görev Yapar

İnflamasyon (iltihaplanma) enfeksiyonlarla mücadele için çok önemli bir savunma tepkisidir ve bakteri, virüs gibi zararlı mikroorganizmaların vücuttan atılmasını sağlar. Fakat akut enfeksiyon hastalıklarının haricinde vücutta iltihap kronikleştiğinde veya vücudun kendi dokularına saldırmasına neden olan otoimmün hastalıklardan kaynaklı olduğunda vücut için birçok olumsuzluğu da beraberinde getirir. Bu tür kronik inflamasyonların antiinflamatuar ajanlar yardımıyla hafifletilmesi, pek çok kronik hastalığın tedavi planı içerisinde yer alır. Zerdeçal; hücrelerde çekirdeği etkileyerek iltihaplanmaya neden olan genetik kodları aktifleştiren, aynı zamanda birçok kronik hastalıkla ilişkili olduğu düşünülen NF-kB molekülünü bloke eder. Bu etkisi ile doğal ve güçlü bir antiinflamatuar olan zerdeçal (kurkumin), çeşitli yan etkileri bulunan antiinflamatuar ilaçlardan farklı olarak iltihapların doğal yöntemle giderilmesine yardımcı olur.

Sağlık Açısından Önemli Olan Biyoaktif Bileşenler İçerir

Zerdeçalın ana etken maddesi olan kurkumin, güçlü antiinflamatuar ve antioksidan etkileri sayesinde sağlığımız için birçok fayda sağlayan değerli bir biyoaktif bileşendir. Zerdeçalda doğal olarak az miktarda bulunan bu bileşen, zerdeçal özleri kullanılarak hazırlanan besin takviyelerinde yeterli miktarda bulunur. Kurkuminin emilim oranı oldukça düşüktür. Karabiberde bulunan piperin adlı madde ise kurkuminin emilim oranını 200 kata kadar artırabilir. Bu nedenle zerdeçal özlü besin takviyelerinin içine piperin eklenerek, zerdeçal baharatı ile birlikte karabiber de tüketildiğinde bu bileşenin faydalı etkisi güçlendirilebilir. Aynı zamanda yağda çözünen bir bileşen olan zerdeçal baharatı veya kurkumin takviyeleri, yağ içeren yemeklerle bir arada tüketildiğinde çok daha etkilidir.

Yüksek Antioksidan İçeriği ile Oksidatif Stresi Azaltır

Yaşlanma sürecinde veya akut ya da kronik pek çok hastalığın gelişiminde vücutta oluşan serbest radikallerin etkili olduğu düşünülmektedir. Serbest radikaller insan vücudunda proteinler, lipidler ve DNA ile etkileşime girerek kanser başta olmak üzere birçok hastalığa neden olabilir. Serbest radikalleri nötralize ederek zararsız hale getiren antioksidanlar ise oksidatif stresi azaltır, kansere, enfeksiyon hastalıklarına ve birçok kronik hastalığa karşı önemli bir koruma sağlar. Zerdeçalda bulunan kurkumin adlı biyoaktif bileşen vücutta oksidatif stresin azaltılması ve sağlığın korunması üzerinde oldukça etkilidir.

Kanserin Önlenmesine Yardımcıdır

Gerek antioksidan içeriği gerekse besin değeri oldukça yüksek olan zerdeçalın, kanseri önleme ve kanser tedavisini destekleme konularında önemli faydaları olduğu bilinmektedir. Kolorektal kanserler başta olmak üzere birçok kanser türünde kanser hücrelerinin yok edilmesi, tümörlerin büyümesinin önlenmesi, anjiyogenez (tümörlerde kan damarlarının oluşması) ve metastaz (kanserin farklı doku ve organlara yayılması) gibi durumların önlenmesi açısından zerdeçal oldukça etkilidir. Yüksek dozda kurkumin içeren zerdeçaldan elde edilmiş besin takviyelerinin kullanımının, kanser tedavisine yardımcı olarak kullanılıp kullanılamayacağı konusundaki araştırmalar ise halen devam etmektedir.

Bilişsel Fonksiyonları Güçlendirir ve Beyinle İlişkili Hastalıklara Karşı Korur

Geçmiş zamanlarda çocukluk döneminde oluşan sinir hücrelerinin (nöronlar) bölünemediği ve çoğalamadığı düşünülmekteydi. Fakat günümüzde bunun tam olarak doğru olmadığı, nöronların yeni bağlantılar oluşturabildiği ve beynin çeşitli bölgelerinde çoğalabildikleri bilinmektedir. Bu mekanizmada görev yapan temel bileşen ise beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) olarak adlandırılan bir tür büyüme hormonudur. Beyin ve sinir sistemine ilişkin pek çok hastalığın gelişiminde BDNF adlı hormonun seviyesindeki yetersizliğin etkili olduğu üzerinde durulmaktadır. Zerdeçalda bulunan kurkumin ise bu hormonun düzeyini artırarak beyin ve sinir sistemi hastalıklarına yakalanma olasılığını azaltır, aynı zamanda hafızayı ve bilişsel fonksiyonların güçlendirilmesini destekler.

Kardiyovasküler Hastalıklara Karşı Koruma Sağlar

Ülkemizde ve dünyada görülen ölümlerin en yaygın nedeni olan kalp ve damar hastalıklarının gelişiminde pek çok farklı risk faktörü ve nedenden bahsedilebilir. Bunlardan bir tanesi ise kan damarlarında bir astar gibi görev yapan endotel tabakasının çeşitli nedenlerle zarar görmüş olmasıdır. Endotel disfonksiyonu olarak adlandırılan bu durum kan basıncı, kanın pıhtılaşması gibi kalp ve damar sağlığını ilgilendiren pek çok konu ile doğrudan ilişkilidir. Kurkumin, endotel fonksiyonunu güçlendirir ve zarar görmüş endotel tabakasının onarımını destekler. Aynı zamanda kalp hastalıklarının nedenleri arasında sayılan enfeksiyon ve oksidasyon gibi olumsuzluklarla da mücadele eden zerdeçal, kalp ve damar hastalıklarından korunma konusunda oldukça etkilidir.

Alzheimer Hastalığının Önlenmesinde Etkilidir

Alzheimer, dünya üzerinde en yaygın olarak görülen nörodejeneratif hastalıktır ve aynı zamanda halk arasında bunama olarak da bilinen demansın en sık karşılaşılan nedenidir. Alzaymır tedavisi olarak tanımlanabilecek somut bir tedavi planı henüz tespit edilememiş olsa da antiinflamatuar ve antioksidan bileşenlerin bu hastalığı önleme, hastalığın ilerleyişini yavaşlatma gibi konularda etkili olabileceği üzerinde durulmaktadır. Çok güçlü bir antiinflamatuar ve antioksidan olan kurkumin, aynı zamanda alzaymır hastalığının bir diğer nedeni olarak değerlendirilen birikmiş amiloid plaklarının temizlenmesine de yardımcı olur. Bu nedenle alzaymırla mücadele konusunda oldukça etkili olabileceği söylenebilir.

Depresyondan Korunma ve Depresyonla Mücadeleye Katkı Sağlar

Zerdeçalın faydalı olduğu hastalık gruplarından bir tanesi de psikiyatrik hastalıklardır. Bunlar arasında en yaygın görülenlerden biri olan depresyonda kurkumin alımının antidepresan ilaç tedavileri kadar etkili olabileceği tespit edilmiştir. Aynı zamanda beyindeki nörotransmitterler olan dopamin ve serotonin seviyelerini yükseltmesi, beyin kaynaklı nörotrofik faktör seviyelerini yükseltmesi gibi etkileri sayesinde depresyonla mücadele ve depresyonun önlenmesi konularında önemli faydaları beraberinde getirir.

Yaşlanmaya Bağlı Sorunların Önlenmesine Yardımcı Olur

Oksidasyonu azaltması ve iltihaplanmayı önlemesi sayesinde kurkumin, yaşlanma sürecini yavaşlatma üzerinde etkili olduğu düşünülen bir biyoaktif bileşendir. Ek olarak kronik kalp ve damar hastalıklarına karşı koruması, kanser ve alzaymır gibi hastalıklara karşı savaşması gibi etkileri sayesinde de daha sağlıklı ve dinç bir yaşlılık dönemi geçirilmesine yardımcı olur. Bu açılardan bakıldığında yaşam süresinin uzamasında etkili olduğu düşünülen zerdeçal, sağlığını korumak isteyen bireyler tarafından tüketilmesi gereken bir baharat türüdür.

Artrit Hastalarında Tedaviyi Destekler

Romatoid artrit, eklemlerin iltihaplanmasına yol açan ve batı ülkelerinde oldukça yaygın olarak görülen bir hastalık türüdür. Sürekli inflamasyonun söz konusu olduğu bu hastalıkta güçlü bir antiinflamatuar olan kurkumin, tedaviyi destekleyici ve semptomları hafifletici etkiler oluşturarak önemli bir fayda sağlar. Yapılan bazı bilimsel çalışmalarda artrit hastalarında kurkumin takviyesinin antiinflamatuar ilaç tedavilerinden daha etkili olabileceği üzerinde durulmaktadır. Dolayısıyla romatoid artrit hastalarının hekimlerine danışarak zerdeçal tüketmeleri önerilebilir.

Sağlık üzerindeki olumlu etkileri saymakla bitmeyen zerdeçalı, herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan bireyler beslenme planları içerisine alarak düzenli olarak tüketebilir. Herhangi bir sağlık problemi bulunan, hamilelik veya emzirme döneminde olan, düzenli olarak ilaç kullanan veya zerdeçalı bir besin takviyesi şeklinde kullanmak isteyen bireyler ise hekimlerine danışarak zerdeçal tüketmelerinde herhangi bir sakınca olup olmadığını öğrenebilirler. Zerdeçalın da içerisinde olduğu sağlıklı ve dengeli bir beslenme programı uygulayarak, aynı zamanda rutin sağlık kontrollerinizi zamanında yaptırarak siz de sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz.

Son güncellenme tarihi: 19 Ekim 2020

Yayınlanma tarihi: 19 Ekim 2020